Η επιλογή του κατάλληλου λιπαντικού δεν είναι απλώς θέμα συντήρησης αλλά πρόκειται για μια επένδυση στη μακροζωία και την απόδοση του αυτοκινήτου σας.

Στην καθημερινή φροντίδα ενός οχήματος, το λάδι συχνά παραμένει «αόρατο» μπροστά σε πιο προφανή στοιχεία, όπως τα ελαστικά ή η μπαταρία. Όμως, πρόκειται για τον αθόρυβο «φύλακα» που κρατά τον κινητήρα σε άριστη κατάσταση, αφού ένα σωστά επιλεγμένο και ποιοτικό λιπαντικό μπορεί να παρατείνει τη διάρκεια ζωής του, να βελτιώσει την κατανάλωση καυσίμου και να αποτρέψει ακριβές βλάβες.

Στην αγορά υπάρχουν αμέτρητες επιλογές, αλλά λίγες έχουν χτίσει φήμη και έχουν αποδείξει την αξία τους σε διαφορετικά κλίματα και οδικές συνθήκες για πολλά χρόνια. Παρά την αναγνωρισιμότητα, η επιλογή λαδιού δεν πρέπει να γίνεται «τυφλά», αφού ο τύπος του κινητήρα, οι συνθήκες οδήγησης, η εποχή και η ηλικία του οχήματος παίζουν σημαντικό ρόλο.

Γιατί το λάδι είναι το «αίμα» του κινητήρα

Η αποστολή του είναι πολυδιάστατη, αφού ταυτόχρονα λιπαίνει τα κινούμενα μέρη, μειώνει τις τριβές, απομακρύνει θερμότητα, εμποδίζει τη διάβρωση και αποτρέπει τη δημιουργία επικαθίσεων. Η χρήση ακατάλληλου ή παλαιωμένου λαδιού επηρεάζει άμεσα την απόδοση και την αντοχή του κινητήρα.

Οι βασικές κατηγορίες είναι τρεις. Τα ορυκτά έλαια, που προέρχονται από διύλιση πετρελαίου και είναι κατάλληλα για παλαιότερους ή λιγότερο απαιτητικούς κινητήρες, τα ημισυνθετικά, που συνδυάζουν ορυκτή και συνθετική βάση, προσφέροντας καλύτερη προστασία και αντοχή και τα συνθετικά, που παρέχουν σταθερή απόδοση σε ακραίες θερμοκρασίες και υψηλές καταπονήσεις, αποτελώντας την προτιμώμενη λύση για τους περισσότερους σύγχρονους κινητήρες.

Εξίσου καθοριστικός είναι ο βαθμός ιξώδους, που αναγράφεται σε κωδικούς όπως 5W-30 ή 10W-40. Το πρώτο νούμερο (π.χ. 5W) δείχνει τη συμπεριφορά του λαδιού στο κρύο, ενώ το δεύτερο (π.χ. 30 ή 40) την απόδοση σε υψηλή θερμοκρασία. Η σωστή επιλογή βασίζεται στις οδηγίες του κατασκευαστή και στις κλιματικές συνθήκες, κι όχι σε απόψεις τύπου «Βάλε 10W-40 που είναι και φθηνό, έτσι κι αλλιώς όλα ίδια είναι».

Επιπλέον, για παλαιότερα οχήματα ή κινητήρες με πολλά χιλιόμετρα, υπάρχουν ειδικά λάδια με πρόσθετα που μειώνουν τη φθορά και σφραγίζουν μικροδιαρροές.

Πότε και γιατί αλλάζουμε λάδι

Η γενική οδηγία είναι αλλαγή κάθε 10.000 – 15.000 χιλιόμετρα ή μία φορά τον χρόνο, όποιο έρθει πρώτο. Ωστόσο, οι απαιτήσεις μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο λαδιού, τον κινητήρα και τις συνθήκες οδήγησης.

Συμπτώματα που δείχνουν ότι το λάδι έχει φθαρεί είναι ο αυξημένος θόρυβος λειτουργίας του κινητήρα, ταχύτερη άνοδος της θερμοκρασίας και αλλαγή χρώματος, από καθαρό χρυσαφί γίνεται σκούρο και θολό, αν και το τελευταίο δεν μπορεί να θεωρηθεί πάντα αξιόπιστη ένδειξη. Σε ορισμένα πιο σύγχρονα αυτοκίνητα, που δεν διαθέτουν δείκτη στάθμης, αισθητήρες παρακολουθούν την ποιότητα και την ποσότητα του λιπαντικού και ειδοποιούν τον οδηγό όταν χρειάζεται αλλαγή.

Σε οχήματα που δεν έχουν αισθητήρες, η παρακολούθηση του χιλιομετρητή και η τήρηση προγράμματος αλλαγών είναι απαραίτητη. Εξαιρετικά σημαντικό είναι να μην αναμειγνύετε νέο λάδι με παλιό, γιατί αυτό μειώνει την αποτελεσματικότητα και ευνοεί τη δημιουργία καταλοίπων.

Προσαρμογή στις συνθήκες και στο όχημα

Η επιλογή του λιπαντικού επηρεάζεται και από τον τρόπο που οδηγείτε. Σε κυρίως αστική χρήση, με συχνά σταματήματα και εκκινήσεις, χρειάζεστε λάδι ανθεκτικό σε υψηλές θερμοκρασίες και φορτία. Σε ταξίδια μεγάλων αποστάσεων, προέχει η σταθερή ρευστότητα στις υψηλές ταχύτητες.

Η εποχή επίσης παίζει ρόλο, αφού τον χειμώνα τα λάδια με χαμηλότερο πρώτο δείκτη (π.χ. 0W ή 5W) διευκολύνουν την εκκίνηση στο κρύο, ενώ το καλοκαίρι τα πιο παχύρρευστα αντέχουν καλύτερα τη ζέστη. Σε κάθε περίπτωση, ακολουθούμε τις οδηγίες του κατασκευαστή ώστε να αποφευχθούν προβλήματα λόγω λανθασμένης λίπανσης.

Λάθη που πρέπει να αποφύγετε

Η χρήση λαδιού λάθος τύπου ή ιξώδους, η παράλειψη αλλαγής φίλτρου λαδιού και η αμέλεια στην τοποθέτηση σωστών τσιμουχών μπορούν να οδηγήσουν σε διαρροές, απώλεια πίεσης και σοβαρές μηχανικές βλάβες. Άλλος κίνδυνος είναι η αγορά νοθευμένων προϊόντων από αμφιβόλου αξιοπιστίας πηγές.

Η ασφαλέστερη επιλογή είναι η τήρηση των προδιαγραφών του κατασκευαστή, η αγορά από αξιόπιστα καταστήματα και η τακτική συντήρηση. Ακόμη και το κορυφαίο λάδι, αν παραμείνει για μεγάλο διάστημα στον κινητήρα, χάνει τις ιδιότητές του.

Σε κάθε περίπτωση, η σωστή επιλογή και η έγκαιρη αλλαγή λαδιού δεν είναι απλώς «έξοδο συντήρησης» είναι το θεμέλιο για έναν κινητήρα που θα αποδίδει στο μέγιστο για πολλά χρόνια.