Την άποψή του για το πώς θα μπορούσαν να καταστούν ασφαλέστεροι οι ελληνικοί δρόμοι καταθέτει στο carandmotor.gr ο Σύμβουλος Διαχείρισης Κυκλοφορίας, Κίμων Λογοθέτης.

Βαρύς είναι ο φόρος αίματος στην ελληνική άσφαλτο, με τα τροχαία δυστυχήματα να αποτελούν καθημερινό φαινόμενο που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Αναντίρρητα, τα τελευταία χρόνια έχουν ληφθεί πρωτοβουλίες που κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, χωρίς ωστόσο να κρίνονται αρκετές, όπως αποδεικνύεται από τον μεγάλο αριθμό απωλειών ανθρώπινων ζωών κάθε μήνα.

Ενδεικτικά, να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Νοέμβριο του 2023, τα οδικά τροχαία ατυχήματα που συνέβησαν σε ολόκληρη τη χώρα και προκάλεσαν θάνατο ή τραυματισμό ατόμων ήταν 945, αυξημένα κατά +3,5% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022 (913).

Πώς, λοιπόν, μπορεί να δοθεί επιτέλους τέλος στην αιματοχυσία της ασφάλτου; Ο Κίμων Λογοθέτης, Σύμβουλος Διαχείρισης Κυκλοφορίας, καταθέτει την άποψή του στο carandmotor.gr, επισημαίνοντας ότι καθοριστική συμβολή αναμένεται να έχουν -μεταξύ άλλων- ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας, η κατάλληλη συντήρηση του οδικού δικτύου, η μείωση των ορίων ταχύτητας εντός των πόλεων, η εντατικοποίηση των ελέγχων από την ελληνική αστυνομία και η απομάκρυνση από τους δρόμους των κακοσυντηρημένων οχημάτων.

Ακολουθεί η άποψη του Κίμωνα Λογοθέτη

«Το τελευταίο διάστημα παρατηρούμε ραγδαία αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων και δυστυχημάτων εντός του αστικού ιστού με κύριες αιτίες την χρήση κινητού τηλεφώνου, την παραβίαση ερυθρού σηματοδότη και την υπέρβαση ορίου ταχύτητας.

Ο Πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης σε απόλυτο συντονισμό με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, τον Περιφερειάρχη Αττικής κ. Νίκο Χαρδαλιά και τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, έχουν δώσει προτεραιότητα στην οδική ασφάλεια. Η ατζέντα των μέτρων περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την αναθεώρηση του Κώδικα Οδικής κυκλοφορίας μετά από 16 χρόνια, τη μείωση του ορίου ταχύτητας από τα 50 χλμ. στα 30 χλμ. σε σημεία εντός κατοικημένων περιοχών και την καταπολέμηση του φαινομένου που αφορά στο σβήσιμο των κλήσεων.

Πού οφείλεται η ραγδαία αύξηση των τροχαίων δυστυχημάτων

• Πλημμελής συντήρηση των υποδομών
• Δυσχέρεια στην εφαρμογή των νομοθετικών πρωτοβουλιών
• Μακροχρόνια απουσία εντατικών ελέγχων τροχαίας
• Χαλαρή νοοτροπία των χρηστών του οδικού δικτύου και παραβατικότητα
• Πλήρη εγκατάλειψη του συστήματος εκπαίδευσης και εξέτασης των νέων οδηγών
• Σημαντική αύξηση των κακοσυντηρημένων και υπερφορτωμένων οχημάτων που συναντάμε καθημερινά στους δρόμους.

Η συντήρηση του οδικού δικτύου είναι το Α και το Ω, καθώς επηρεάζει σημαντικά τόσο τη συμπεριφορά όσο και την νοοτροπία των χρηστών του οδικού δικτύου. Το οδικό περιβάλλον, μας προδιαθέτει θετικά ή αρνητικά για αμυντική ή επιθετική οδήγηση.

Έχει παρατηρηθεί ότι ένας οδηγός με την ίδια νοοτροπία και με την ίδια εκπαίδευση οδηγεί εντελώς διαφορετικά σε ένα κακοσυντηρημένο δίκτυο στο οποίο δεν διακρίνονται οι διαγραμμίσεις, το οδόστρωμα έχει λακκούβες, τα φανάρια υπολειτουργούν και τα φώτα είναι σβηστά, σε σχέση με την οδήγηση του σε ένα καλό συντηρημένο οδικό περιβάλλον με ευδιάκριτες πινακίδες, ευκρινή διαγράμμιση και σύγχρονες υποδομές. 

Την ίδια επιρροή στον οδηγό έχει και η κατάσταση του οχήματος. Είναι διαφορετική η οδηγική συμπεριφορά ενός οδηγού που οδηγεί ένα σύγχρονο όχημα με εξελιγμένα συστήματα ενεργητικής και παθητικής ασφάλειας σε σχέση με έναν οδηγό που οδηγεί ένα ασυντήρητο όχημα με φθαρμένα ελαστικά και ελλείψεις στο συστήματα πέδησης.

Σαφέστατα το παραπάνω φαινόμενο έγινε πολύ πιο έντονο κατά την περίοδο των υψηλών πληθωριστικών πιέσεων, καθώς σύμφωνα με την έρευνα του ΙΕΛΚΑ το 52% του κοινού δηλώνει ότι έχει αναβάλει τις εργασίες συντήρησης του οχήματός του. Επιπρόσθετα από την περίοδο της πανδημίας και μετά, αυξήθηκαν σημαντικά οι μετακινήσεις των Ι.Χ. ενώ προστέθηκαν στο στόλο των οχημάτων της Αττικής περισσότερα ασυντήρητα οχήματα που αποκτήθηκαν από τους ιδιοκτήτες κατά την περίοδο της πανδημίας λόγω της επιφύλαξης τους να χρησιμοποιήσουν τα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Ταυτόχρονα, τα τελευταία 40 χρόνια δεν έχει γίνει καμία ουσιαστική αλλαγή στο σύστημα εκπαίδευσης και εξέτασης των νέων οδηγών. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι το βιβλίο που διδάσκονται οι νέοι οδηγοί έχει να επικαιροποιηθεί από το 1980 και ακόμη αναφέρεται στην συμβατική τεχνολογία, την εποχή που μιλάμε για ηλεκτροκίνηση και αυτόνομη οδήγηση. Η θεωρητική εκπαίδευση και η επικαιροποίηση των γνώσεων των οδηγών έχει απαξιωθεί, ενώ ταυτόχρονα το σύστημα εξέτασης για την απόκτηση άδειας οδήγησης δεν εξασφαλίζει το αδιάβλητο καθώς δεν είναι  ψηφιοποιημένο. Υπάρχουν, επίσης, πολλές περιπτώσεις όπου οι εξετάσεις των νέων οδηγών γίνονται ακόμη και σήμερα σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές που λειτουργούν με λογισμικό σύστημα Windows 95.

Επιπροσθέτως, οι εξεταζόμενοι καλούνται να απαντήσουν σε ερωτήματα που αφορούν παραβάσεις του Κ.Ο.Κ για τις οποίες το πρόστιμο αποτιμάται σε δραχμές. Επιπλέον δεν γίνεται καμία αναφορά για τη χρήση του κινητού τηλεφώνου που ευθύνεται για το 50% των τροχαίων δυστυχημάτων σήμερα. Πρέπει άμεσα να εκδοθεί νέο εγχειρίδιο και θα πρέπει να διασφαλιστεί η παρουσία των υποψηφίων οδηγών στα κέντρα θεωρητικής εκπαίδευσης. Ταυτόχρονα απαιτείται να προκριθεί ο ψηφιακός προγραμματισμός των εξετάσεων και η αναβάθμιση της εκπαίδευσης των επαγγελματιών οδηγών. Σοβαρό ζήτημα ανακύπτει και με την επικαιροποήση των γνώσεων των εκπαιδευτών οδήγησης σε ζητήματα νέας τεχνολογίας και ηλεκτροκίνησης. Κατά τη γνώμη μου η ειδικότητα του εκπαιδευτή οδήγησης έχει νευραλγικό ρόλο για την οδική ασφάλεια και θα πρέπει να αναβαθμιστεί με την προσχώρησή της, στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Έρχονται δραστικές λύσεις από την Κυβέρνηση και την Περιφέρεια Αττικής

Μετά από 16 χρόνια, αλλάζει ο κώδικας οδικής κυκλοφορίας με στόχο την αποτροπή των παραβάσεων που οδηγούν σε τροχαία δυστυχήματα. Ο νέος Κ.Ο.Κ που αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή το πρώτο εξάμηνο του 2024 έχει σχεδόν ολοκληρωθεί σύμφωνα με δηλώσεις της Υφυπουργού Μεταφορών, κ. Χριστίνας Αλεξοπούλου.

Ο νέος κώδικας θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη μείωση του ορίου ταχύτητας από τα 50 χλμ. στα 30 χλμ. σε σημεία εντός κατοικημένων περιοχών. Απαραίτητη προϋπόθεση για να λειτουργήσει το μετρό είναι η αστυνόμευση με τεχνικά μέσα. Δεν αρκεί απλά σε κάποια σημεία να αλλάξει η σήμανση, θα πρέπει να τοποθετηθούν κάμερες ελέγχου ορίου ταχύτητας για να μπορέσει να λειτουργήσει αποτελεσματικά αυτή η τόσο σημαντική και απαραίτητη νομοθετική παρέμβαση.

Το ίδιο ισχύει και για τους κεντρικότερους οδικούς δρόμους αρμοδιότητας της Περιφέρειας Αττικής όπως η Ποσειδώνος, η Βουλιαγμένης, η Κατεχάκη και ο Κηφισός, αλλά και η λεωφ. Συγγρού όπου θα πρέπει άμεσα να τοποθετηθούν και εκεί συστήματα ελέγχου ορίου ταχύτητας. 

Ήδη με την τοποθέτηση των 12 καμερών ελέγχου κυκλοφορίας στους λεωφορειόδρομους για την αποτροπή άσκοπης χρήσης από τα Ι.Χ, διαπιστώσαμε σημαντική διαφορά και αύξηση της μέσης ταχύτητας των αστικών λεωφορείων και τρόλεϊ. 

Σημαντική μείωση της παραβατικότητας έχουμε παρατηρήσει και στη λεωφόρο Ποσειδώνος, στη συμβολή της με την Καλαμακίου, που η παραβίαση του ερυθρού σηματοδότη καταγράφεται με τεχνικά μέσα. Στο σημείο αυτό να προσθέσω, ότι θα τοποθετηθούν ακόμη 300 κάμερες παραβίασης του ερυθρού σηματοδότη σε κεντρικές διασταυρώσεις στις οποίες έχουν καταγραφεί από την τροχαία πολλά δυστυχήματα.

Εξετάζεται επίσης η δημιουργία ενός Σύγχρονου Κέντρου Διαχείρισης Παραβάσεων (ticketing), έτσι ώστε οι παραβάσεις που καταγράφονται από τα τεχνικά μέσα να αποστέλλονται κατευθείαν στον παραβάτη οδηγό, είτε μέσω ταχυδρομείου είτε με email, είτε μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας gov.gr με τελικό προορισμό τον καταλογισμό στο ΑΦΜ του παραβάτη οδηγού μέσω της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων.

Παράλληλα, ο παραβάτης οδηγός θα μπορεί να έχει άμεση ενημέρωση για τους βαθμούς ποινής (point system) που του καταλογίζονται, μέσα από το κινητό του τηλέφωνο, ενώ θα δοθεί τέλος στην διαδικασία της ακύρωσης των παραβάσεων με ανυπόστατες αιτιάσεις. Υπενθυμίζουμε ότι στις 25 μονάδες αφαιρείται η άδεια οδήγησης.

Αύξηση της έντασης των ελέγχων από την ελληνική αστυνομία

Ενισχύεται ο θάλαμος επιχειρήσεων και παρακολούθησης κυκλοφορίας (ΘΕΠΕΚ). Η τροχαία λαμβάνει εικόνα για την κατάσταση του οδικού δικτύου μέσα από τις 250 κάμερες διαχείρισης κυκλοφορίας της Περιφέρειας Αττικής όσον αφορά τους κεντρικούς οδικούς άξονες. Η συγκεκριμένη υποδομή του δικτύου των καμερών εγκαταστάθηκε το 2004 με αποτέλεσμα να υπάρχουν ελλείψεις και τυφλά σημεία. Τη λύση έρχεται να δώσει η νέα τεχνολογία και πλέον σύγχρονα drones που θα πετούν στον Αττικό ουρανό, πάνω από τους κεντρικούς οδικούς άξονες για να μπορεί η ελληνική αστυνομία να έχει πληρέστερη εικόνα, τόσο για την κυκλοφορία όσο και για τις παραβατικές συμπεριφορές. Έτσι λοιπόν η ελληνική αστυνομία θα μπορεί να στέλνει άμεσα επιτόπιες δυνάμεις για να ρυθμίζουν την κυκλοφορία και να αντιμετωπίζουν παραβατικά φαινόμενα.

Έμφαση στην οδική ασφάλεια και τη διαχείριση κυκλοφορίας από την Περιφέρεια Αττικής

Υπενθυμίζουμε ότι η Περιφέρεια Αττικής έχει την αρμοδιότητα 1.200 χλμ. οδικού δικτύου που διέρχεται εντός αστικού ιστού. Αναφερόμαστε στις κεντρικότερες λεωφόρους της Αττικής, όπως ο Κηφισός, η Ποσειδώνος, η Κηφισίας, η Λαυρίου, η Κατεχάκη, η Αμαλίας, η Βασιλίσσης Σοφίας, η Αλεξάνδρας, η Μεσογείων, η Πειραιώς, η Πέτρου Ράλλη, η Γρηγορίου Λαμπράκη, η Βουλιαγμένης η Σχιστού η Λεωφόρος Αθηνών, η λεωφόρος Αθηνών Σουνίου κ.τ.λ. Με ότι συμπεριλαμβάνει αυτό, κεντρικές νησίδες, στηθαία ασφάλειας, δίκτυο ηλεκτροφωτισμού, σήμανση, διαγραμμίσεις και διαβάσεις πεζών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Περιφέρεια έχει την αρμοδιότητα για όλους τους φωτεινούς σηματοδότες που βρίσκονται στο νομό Αττικής και μιλάμε για περίπου 37.000 φανάρια σε δυόμιση χιλιάδες κόμβους  όπου η κυκλοφορία ρυθμίζεται με φωτεινούς σηματοδότες. Ταυτόχρονα η Περιφέρεια διαθέτει ένα υπερσύγχρονο Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας από το οποίο ρυθμίζονται και ηλεκτρονικές πινακίδες μεταβλητών μηνυμάτων για την άμεση πληροφόρηση των οδηγών, ενώ ταυτόχρονα έχει θέσει σε εφαρμογή το τετραψήφιο τηλεφωνικό αριθμό 1544 στον οποίο μπορούμε να αναφέρουμε ο,τι αφορά το οδικό δίκτυο της Αττικής. 

Ο νέος Περιφερειάρχης Αττικής Νίκος Χαρδαλιάς από την πρώτη στιγμή έθεσε την οδική ασφάλεια πολύ ψηλά στην ατζέντα των προτεραιοτήτων και ανακοίνωσε την επένδυση 164 εκατομμυρίων ευρώ για την Δυτική Αττική. Η Περιφέρεια Αττικής μπορεί να αποτελέσει το βαρόμετρο στη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων με ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό που μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει: Τη βελτίωση των οδοστρωμάτων στους κεντρικότερους οδικούς άξονες, την αντικατάσταση των φθαρμένων πινακίδων σήμανσης, τις διαγραμμίσεις στις μεγάλες λεωφόρους, την άρτια λειτουργία του ηλεκτροφωτισμού, τον εκσυγχρονισμό της φωτεινής σηματοδότησης με Led φανάρια, την ενίσχυση της παθητικής ασφάλειας με σύγχρονα συστήματα αναχαίτισης οχημάτων, με ιστούς φωτισμού παθητικής ασφάλειας και συστήματα απορρόφησης ενέργειας πρόσκρουσης.

Επιπροσθέτως, κατά την άποψη μου θα πρέπει να εφαρμοστούν οι μελέτες σε σημεία μειωμένης οδικής ασφάλειας με έμφαση στην λεωφόρο Κηφισού, στην παραλιακή και στην Αθηνών Σουνίου. Ιδιαίτερη βαρύτητα θα πρέπει να δοθεί και στη συντήρηση βασικών οδικών υποδομών όπως είναι οι γέφυρες της Αττικής οι οποίες δεν έχουν λάβει ουσιαστική συντήρηση από την κατασκευή τους μέχρι και σήμερα.

Σημαντικές είναι και οι ενέργειες που πρέπει να γίνουν για τη διαχείριση της κυκλοφορίας με την επαναδιαγράμμιση της λεωφόρου Κηφισού, την επανεξέταση του ωραρίου τροφοδοσίας των καταστημάτων με έμφαση στην προαγωγή της μικρό κινητικότητας αλλά και την επικαιροποίηση του δακτυλίου με περισσότερα περιβαντολλογικά κριτήρια. Παράλληλα με μέριμνα της τροχαίας θα πρέπει να απομακρυνθούν άμεσα τα εμφανώς ακατάλληλα οχήματα που κυκλοφορούν στους δρόμους και δεν πληρούν τις προδιαγραφές οδικής ασφάλειας ενώ ταυτόχρονα αποτελούν περιβαντολλογική βόμβα.

Αισθάνομαι ότι το ζήτημα της οδικής ασφάλειας απασχολεί την επικαιρότητα και όλοι οι αρμόδιοι φορείς κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές του Πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, με τη συνεργασία του Περιφερειάρχη Αττικής κ. Νίκου Χαρδαλιά, του κ. Άκη Σκέρτσου, του κ. Θανάση Κοντογιώργη, του κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, του κ. Δημήτρη Παπαστεργίου και της κ. Χριστίνας Αλεξοπούλου θα οδηγηθούμε στην ουσιαστική μείωση των ατυχημάτων τόσο στην Αττική όσο και πανελλαδικά σύμφωνα με την στοχοθεσία της ευρωπαϊκής ένωσης».