Ποιες χώρες θα μπορούσαν να προμηθεύουν την ΕΕ με diesel όταν τεθεί σε εφαρμογή η απαγόρευση στις εισαγωγές ρωσικών πετρελαϊκών προϊόντων;
Τεράστιες είναι οι αλλάγες που θα προκληθούν στο παγκόσμιο εμπόριο diesel όταν απαγορευτούν οι δια θαλάσσης παραδόσεις ρωσικών πετρελαϊκών προϊόντων σε περίπου τρεις εβδομάδες και συγκεκριμένα στις 5 Φεβρουαρίου.
Τα μεγάλα ερωτήματα που αναφύονται είναι τα εξής: Ποιος θα καλύψει το κενό που δημιουργείται; Επίσης, θα είναι επαρκής ο εφοδιασμός από τους νέους προμηθευτές ή θα οδηγηθούμε σε μια κρίση καυσίμων;
BUY NOW
Στοιχεία της Vortexa που δημοσιεύει το Bloomberg δείχνουν ότι το περασμένο έτος η Ευρωπαϊκή Ένωση εισήγαγε από τη Ρωσία περίπου 220 εκατ. βαρέλια προϊόντων τύπου diesel, τα οποία κρίνονται ιδιαίτερα σημαντικά για την ευημερία της ΈΕ, δεδομένου ότι τροφοδοτούν αυτοκίνητα, φορτηγά, πλοία και εργοστάσια.
Από τις 5 Φεβρουαρίου, ωστόσο, αυτές οι εισαγωγές θα απαγορευτούν ως μια προσπάθεια να «τιμωρηθεί» η Μόσχα για την εισβολή της στη Ουκρανία. Η αντιστάθμιση, ωστόσο, των απωλειών καυσίμου αποτελεί μία τεράστια πρόκληση.
Μία πρόκληση που έχει… χτυπήσει την πόρτα της Ένωσης, η οποία ήδη έχει αρχίσει να καταγράφει μια μικρή πρόοδο. Το 2021 περίπου οι μισές ποσότητες diesel που έφτασαν στην ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν από τη Ρωσία, αλλά μέχρι το Δεκέμβριο του 2022, το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 40%, εν πολλοίς εξαιτίας της αύξησης των εισαγωγών από τη Σαουδική Αραβία και την Ινδία.
Ποιοι θα είναι οι νέοι προμηθευτές
«Τα χαμένα ρωσικά αποθέματα θα αντικατασταθούν», δήλωσε ο Eugene Lindell, επικεφαλής διυλισμένων προϊόντων στην εταιρεία παροχής συμβουλών Facts Global Energy. Από πού, όμως, θα προέρχεται το diesel;
Όπως αναφέρει το Bloomberg, το πιο προφανές μέρος απ’ όπου η Ευρώπη μπορεί να εισάγει diesel είναι η Μέση Ανατολή, μιας και βρίσκεται ιδιαίτερα κοντά, ειδικά σε χώρες που συνορεύουν με τη Μεσόγειο – υποθέτοντας ότι η Διώρυγα του Σουέζ δεν μπλοκάρει. Η Abu Dhabi National Oil έχει ήδη κλείσει συμφωνία με τη Γερμανία.
Παράλληλα, τόσο η Ινδία όσο και οι ΗΠΑ, μακροπρόθεσμοι προμηθευτές της ΕΕ, έχουν ήδη αυξήσει τις αποστολές πετρελαίου τις τελευταίες εβδομάδες. Τα διυλιστήρια των ΗΠΑ προβλέπεται να παράγουν ποσότητες ρεκόρ φέτος, ειδικά σε diesel που καταναλώνεται από φορτηγά και αυτοκίνητα.
Παρ’ όλα αυτά, ο σημαντικότερος πιθανός ανεφοδιαστής, έστω και έμμεσα, μπορεί να αποδειχθεί ότι είναι η Κίνα. Η χώρα «κατέχει το κλειδί για όλη την πλεονάζουσα ικανότητα διύλισης παγκοσμίως», όπως αναφέρει ο Mark Williams, επικεφαλής ερευνών στη Wood Mackenzie.
Οι αποστολές diesel από την Κίνα έχουν αυξηθεί δραματικά τους τελευταίους μήνες. Αν και μόνο ένα μικρό μέρος αυτών των φορτίων πλέει μέχρι την Ευρώπη, οι εξαγωγές της Κίνας αυξάνουν τα αποθέματα diesel άλλων χωρών και ως εκ τούτου τη δυνατότητα των τελευταίων να τροφοδοτήσουν την Ευρώπη.
Αξίζει να σημειωθεί, μάλιστα, ότι οι εξαγωγές καυσίμων της Κίνας για τις αρχές του 2023 ήταν σχεδόν 50% υψηλότερες απ’ ότι την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
Σύμφωνα με τον Williams, το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, οι εξαγωγές καυσίμου τύπου ντίζελ από την Κίνα θα μπορούσαν να φτάσουν τα 400.000 έως 600.000 βαρέλια την ημέρα. Πρόκειται για μια ποσότητα που σχεδόν ισοδυναμεί με τη συνολική απώλεια των ρωσικών ροών.
Το απευκταίο σενάριο
Την ίδια ώρα, ωστόσο, που παρατηρείται μια πληθώρα προμηθευτών για την ΕΕ, υπάρχει και μία μεγάλη ανησυχία: Οι κυρώσεις της ΕΕ θα μπορούσαν να οδηγήσουν τα ρωσικά βαρέλια στον αφανισμό τους από την παγκόσμια αγορά.
Ειδικότερα, αν η Ρωσία δεν βρει νέους αγοραστές έξω από την ΕΕ, τότε είναι πιθανόν να μειώσει την παραγωγή της, κάτι που ενδεχομένως να οδηγούσε σε αύξηση των τιμών.
Όπως, μάλιστα, προσθέτει το Bloomberg, ακόμα και αν υπάρξουν αρκετοί πρόθυμοι αγοραστές, η εξαγωγή του diesel από τη Ρωσία ενδέχεται να αποτελέσει μία δύσκολη πρόκληση. Αυτό διότι πολλές ναυτιλιακές φοβούνται για τυχόν παραβίαση των κυρώσεων της Δύσης και του πλαφόν που θα επιβληθεί στις τιμές του αργού, το οποίο συζητείται μεταξύ G7 και ΕΕ. Αν το τελευταίο, καθοριστεί πολύ χαμηλότερα από τα επίπεδα της αγοράς, τότε πολλά τάνκερ δεν θα μπορούν να μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο, εάν θέλουν να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες της G7, όπως η ασφάλιση.
Ο ρόλος της Τουρκίας
Επιπροσθέτως, ο ρόλος των δυνητικών ενδιάμεσων χωρών, δεν πρέπει να υποτιμηθεί για τον μετριασμό του αντίκτυπου της απαγόρευσης της ΕΕ και του συνοδευτικού πλαφόν.
Για παράδειγμα η Τουρκία, η οποία δεν αποτελεί μέλος της ΕΕ, μπορεί να εισάγει μεγάλες ποσότητες ρωσικού diesel (ήδη εισάγει σημαντικές ποσότητες) το οποίο στη συνέχεια θα χρησιμοποιήσει για τον εφοδιασμό της εγχώριας αγοράς της.
Παράλληλα, το μη ρωσικό diesel που παράγει η Τουρκία στα δικά της διυλιστήρια, θα μπορούσε να εξαχθεί στην ΕΕ, ενδεχομένως σε πολύ υψηλότερη τιμή.
