Το «σιγά, δίπλα θα πάω» αποδεικνύεται πιο επικίνδυνο απ’ όσο νομίζουμε, γιατί η οικειότητα των δρόμων γύρω από το σπίτι μας κρύβει παγίδες.

Πολλοί οδηγοί θεωρούν ότι οι μεγαλύτερες αποστάσεις, όπως οι εθνικές οδοί ή οι επαρχιακοί δρόμοι με στροφές και κακό φωτισμό, κρύβουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν το ακριβώς αντίθετο, ότι δηλαδή ο κίνδυνος καραδοκεί πολύ πιο κοντά απ’ όσο νομίζουμε, κυριολεκτικά έξω από την πόρτα μας.

Τι δείχνουν τα στοιχεία

Τα στατιστικά είναι αποκαλυπτικά. Σύμφωνα με τα δεδομένα του 2024, το 39,9% των τροχαίων ατυχημάτων με αυτοκίνητο συμβαίνει σε απόσταση έως 2,5 χιλιομέτρων από το σπίτι, ενώ σε ακτίνα έως 5 χιλιομέτρων το ποσοστό ξεπερνά το 50%.

Με άλλα λόγια, περισσότεροι από τους μισούς οδηγούς που ενεπλάκησαν σε ατύχημα δεν είχαν καν προλάβει να απομακρυνθούν από τη γειτονιά τους. Σε αποστάσεις άνω των 50 χιλιομέτρων, τα περιστατικά περιορίζονται στο 13%, δείχνοντας ότι όσο πιο μακριά ταξιδεύουμε, τόσο πιο προσεκτικοί γινόμαστε – ή ακριβώς επειδή δεν γνωρίζουμε την περιοχή όπου κινούμαστε, είμαστε πιο προσεκτικοί.

Στις μηχανές τα ποσοστά είναι ακόμη πιο υψηλά. Περισσότερα από έξι στα δέκα ατυχήματα συμβαίνουν μέσα στα πρώτα πέντε χιλιόμετρα. Οι κοντινές διαδρομές, αυτές που θεωρούμε «εύκολες» και γνώριμες, αποδεικνύονται στην πράξη οι πιο ύπουλες.

Η ψευδαίσθηση της οικειότητας

Το φαινόμενο αυτό δεν είναι τυχαίο. Οι ειδικοί το αποκαλούν ψευδαίσθηση οικειότητας ή σύνδρομο του αυτόματου πιλότου. Όταν επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδρομή καθημερινά, ο εγκέφαλος παύει να τη «διαβάζει». Δεν αξιολογεί τα φανάρια, απλώς τα προβλέπει, δεν παρατηρεί τον πεζό αφού θεωρεί ότι θα σταματήσει, με τις κινήσεις να γίνονται μηχανικά, τη συγκέντρωση να μειώνεται και οι αποστάσεις ασφαλείας μικραίνουν χωρίς καν να το καταλάβουμε.

Η εξοικείωση, επομένως, δεν προστατεύει, αλλά μπορούμε να πούμε ότι αποχαυνώνει. Το «το κάνω κάθε μέρα, το ξέρω» μεταφράζεται σε «το κάνω χωρίς να προσέχω». Έτσι προκύπτουν τα περισσότερα μικροατυχήματα που γεμίζουν τα φανοποιεία των πόλεων.

Έτσι γίνονται τα περισσότερα τρακαρίσματα 

Η έρευνα της Hellas Direct δείχνει επίσης ποιες είναι οι συχνότερες αιτίες αυτών των συγκρούσεων. Πρώτα στη λίστα βρίσκονται τα παρκαρισμένα οχήματα, με ποσοστό 37,3% για τα αυτοκίνητα και 34,4% για τις μηχανές. Τα γνωστά “μικρομπαμ” όπου κάποιος άλλος περνά πολύ κοντά και σπάει ένα καθρέφτη ή γρατζουνάει ένα προφυλακτήρας. Δεν είναι σοβαρά περιστατικά, αλλά είναι ατυχήματα που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί.

Ακολουθούν οι συγκρούσεις λόγω μη τήρησης αποστάσεων και οι αναστροφές ή όπισθεν χωρίς ορατότητα, ενώ στην πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν η μη τήρηση απαγορεύσεων και οι συγκρούσεις κατά την αλλαγή πορείας. Το μοτίβο είναι κοινό, ο οδηγός χαλαρώνει, νιώθει σαν “σπίτι του” στον δρόμο και ρίχνει την προσοχή του αλλού. Λίγη μουσική, ένα μήνυμα στο κινητό, μια σκέψη για το πρόγραμμα της ημέρας και η συγκέντρωση έχει ήδη χαθεί πριν καν ξεκινήσει.

 Η προσοχή σώζει 

Αν υπάρχει ένα συμπέρασμα που προκύπτει καθαρά από τα στοιχεία, είναι πως ο κίνδυνος δεν αυξάνεται με τα χιλιόμετρα, αλλά με την αδιαφορία. Δεν είναι ο άγνωστος δρόμος που μας κάνει να κινδυνεύουμε, αλλά ο γνώριμος. Όσο πιο συχνά περνάμε από ένα σημείο, τόσο περισσότερο το θεωρούμε δεδομένο και τόσο μικραίνει η προσοχή μας.

Κι επειδή τα ατυχήματα, μικρά ή μεγάλα, συμβαίνουν πάντα απροειδοποίητα, το ζητούμενο δεν είναι να ανησυχείς για την αποζημίωση, αλλά να ξέρεις ότι θα τη λάβεις άμεσα. Η Hellas Direct, μέσα από τη διαδικασία Fast Track Αποζημίωσης, κλείνει το 50% των ζημιών σε μόλις μία μέρα, για να «σου φτιάχνει τη μέρα» αντί να στη χαλάει.

Με 24ωρη γραμμή επικοινωνίας και τηλεφωνική δήλωση ατυχήματος σε μόλις 6 λεπτά, χρειάζεσαι μόνο τον αριθμό της πινακίδας σου για να προχωρήσουν οι απαιτούμενες διαδικασίες, ενώ παράλληλα, μέσω του FlexiPay, μπορείς να πληρώσεις την ετήσια ασφάλειά σου σε 12 δόσεις με χρεωστική κάρτα, προσθέτοντας εύκολα επιπλέον καλύψεις, όπως η οδική βοήθεια, για να έχεις ό,τι χρειαστείς όποτε το χρειαστείς.

Η ουσία, όμως, παραμένει η ίδια ότι κανένας δρόμος δεν είναι ασφαλής απλώς επειδή τον ξέρεις. Η στατιστική απλώς υπενθυμίζει αυτό που όλοι γνωρίζουμε αλλά συχνά ξεχνάμε, ότι η προσοχή σώζει περισσότερο από την εμπειρία.